فتوتراپی یا نور درمانی پوست چیست؟

روش درمانی فتوتراپی (Phototherapy) یا نوردرمانی، روشی جدید برای درمان برخی عوارض پوستی است که در آن، پوست به‌صورت مرتب و زیر نظر پزشک تحت تابش نورهای ماوراء بنفش قرار می‌گیرد. تابش نورهای ماوراء بنفش با طول موج بین 400-290 نانومتر اثرات متعددی بر روی پوست انسان دارد که دو عملکرد آن جهت درمان بیماریهای پوستی استفاده می شود. اثر اول آن تحریک و تکثیر سلولهای رنگدانه ساز پوستی، ملانوسیت، می باشد و دیگر اثر مفید آن تنظیم و مهار سیستم ایمنی پوستی (که در ایجاد تعداد زیادی از بیماریهای پوستی دخیل است) می باشد. اشعه مورد استفاده در این سیستم با نام UVB در نور طبیعی خورشید نیز وجود دارد که هنگام ساطع شدن از دستگاه با نفوذ در پوست، باعث کند شدن رشد سلولهای تحت تأثیر بیماری و کاهش تعداد سلول‌های ملتهب در پوست می‌شود.

انواع فتوتراپی

انتخاب نوع فتوتراپی برای استفاده بستگی به نوع وضعیت پوست، پاسخ‌های قبلی به درمان و عوامل دیگر دارد.

2 نوع اصلی فوتوتراپی وجود دارد که عبارتند از:

• فرابنفش B با پهنای باند: که در آن یک وضعیت پوستی با طیف UVB کامل درمان می‌شود. نمونه‌هایی از شرایط پوستی که توسط BBUVB درمان می‌شود، پسوریازیس و اگزما است.
• فرابنفش B با باند باریک: که در آن فقط بخش کوچکی از طیف UVB برای درمان شرایط پوستی مانند پسوریازیس و اگزما استفاده می‌شود. NBUVB به ویژه برای پسوریازیس شدید، اگزما، بثورات نوری پلی مورفیک مؤثرتر است.

کاربرد فتوتراپی پوست

فتوتراپی استفاده‌های بسیاری دارد. ازجمله مهم‌ترین موارد استفاده آن برای ضایعات و مشکلات پوستی مانند موارد زیر است :

• پسوریازیس
• آکنه ولگاریس
• سایر بیماری‌های پوستی (اگزما، بثورات نوری پلی مورفیک، ویتیلیگو ، مایکوزیس فونگوئیدز، لیکن پلان ، درماتیت اتوپیک )
• کمک به بهبودی زخم

نحوه عملکرد فتوتراپی پوست

نور درمانی، قرار گرفتن در معرض یک لامپ خاص یا جعبه نور است که باعث می شود نور فلورسنت با شدت بالا با تقلید از نور خورشید در بدن جذب شود. این نور 20 برابر روشن تر از اکثر منابع نوری است که در زندگی روزمره با آن مواجه هستید. فتوتراپی التهاب پوست را سرکوب می‌کند و تعادل سیستم ایمنی پوست را بازیابی می‌کند. در نتیجه افزایش فشار سلول‌های پوستی کاهش می‌یابد.

مراقبت های قبل از فتوتراپی پوست

• در زمان استفاده از درمان فتوتراپی برای پوست لازم است تا مواردی را رعایت کنید. اجتناب از مصرف داروهایی که شما را نسبت به نور ماوراء بنفش، حساس تر می کنند. همچنین در صورت مصرف داروهای جدید تجویز شده و یا خریداری شده و همچنین داروهای گیاهی می بایست این موضوع را به تجویزکننده و یا کارکنان فتوتراپی خود اطلاع دهید.
• عدم استفاده از محصولات معطر پوست.
• عدم استفاده از کرم ها، پمادها و لوسیون ها در روزهای درمانی غیر از مرطوب کننده ها، مگر اینکه توسط کارکنان فتوتراپی کنترل شوند.

کاندید نامناسب درمان با فتوتراپی

اگر در هر یک از دسته های زیر قرار می گیرید، باید از درمان با فتوتراپی خودداری کنید یا حداقل این موضوع رو از قبل به پزشک یا متخصص پوست اطلاع بدید:

1. باردار بودن یا مادر شیرده بودن
2. داشتن سابقه خانوادگی سرطان پوست
3. مبتلا به بیماری کبد
4. مبتلا بودن به لوپوس
5. ابتلا به بیماری کبد
6. مصرف داروهایی که حساسیت به نور آفتاب را افزایش می دهند، مانند برخی از آنتی بیوتیک ها، ضد التهابات یا مکمل های گیاهی

قیمت هر جلسه نور درمانی

هزینه یک جلسه نور درمانی بسته به منطقه محل زندگی شما و تخصص پزشک و درمان‌های دیگری که ممکن است به همراه این روش انجام شوند متغیر است.

عوارض فتوتراپی انواع مشکلات پوستی

عوارض نور درمانی در ویتیلیگو

ویتیلیگو یک بیماری پوستی است که باعث از دست رفتن رنگدانه‌های پوست می‌شود و فتوتراپی برای تحریک تولید ملانین در نواحی بی‌رنگ استفاده می‌شود. با این حال، این روش می‌تواند عوارضی به دنبال داشته باشد:

• قرمزی و التهاب پوست: پس از جلسات فتوتراپی، نواحی درمان شده ممکن است دچار التهاب و قرمزی شوند که معمولاً موقتی است.
• ایجاد لکه‌های تیره یا روشن: در برخی موارد، فتوتراپی ممکن است باعث ایجاد تغییرات رنگدانه‌ای ناخواسته در پوست شود، مانند لکه‌های تیره یا روشن در اطراف نواحی درمان شده.
• خشکی و خارش: بسیاری از بیماران پس از نوردرمانی دچار خشکی و خارش شدید در پوست می‌شوند که نیاز به مراقبت‌های مرطوب‌کننده دارند.

عوارض نور درمانی در پسوریازیس

پسوریازیس یکی از شایع‌ترین بیماری‌های پوستی است که باعث افزایش تولید سلول‌های پوستی می‌شود. فتوتراپی با کاهش تولید این سلول‌ها به کنترل بیماری کمک می‌کند، اما عوارض زیر ممکن است رخ دهند:

• سوختگی خفیف پوست: تماس مکرر با نور فرابنفش می‌تواند منجر به سوختگی‌های خفیف در پوست شود. این عارضه بیشتر در افرادی که پوست حساس‌تری دارند رخ می‌دهد.
• پیری زودرس پوست: استفاده مکرر از نور UV ممکن است منجر به بروز علائم پیری زودرس مانند چین‌وچروک و کاهش انعطاف‌پذیری پوست شود.
• افزایش خطر ابتلا به سرطان پوست: قرار گرفتن مکرر در معرض اشعه UV می‌تواند خطر ابتلا به سرطان پوست را در افراد افزایش دهد.

عوارض عمومی فتوتراپی

• درمان‌های مکرر با فتوتراپی می‌تواند به سرکوب سیستم ایمنی بدن منجر شود. این امر باعث می‌شود بدن نسبت به بیماری‌ها و عفونت‌ها آسیب‌پذیرتر شود و خطر ابتلا به سرطان‌های پوستی افزایش یابد.

عوارض جانبی درمان PUVA و فتودینامیکی

• حساسیت چشم‌ها به نور: درمان با PUVA یا فتودینامیکی می‌تواند باعث افزایش حساسیت چشم‌ها به نور شود، که ممکن است خطر آسیب دیدگی چشم و حتی ایجاد آب مروارید را افزایش دهد.
• تحریک و التهاب: این درمان‌ها ممکن است باعث تحریک پوست و چشم‌ها شود که نیاز به مراقبت‌های ویژه دارند.

نتیجه‌گیری

در حالی که فتوتراپی برای بسیاری از مشکلات پوستی مؤثر است، باید با احتیاط و تحت نظارت پزشک انجام شود تا از عوارض جانبی جلوگیری شود. مصرف مرطوب‌کننده‌ها، استفاده از کرم‌های ضدآفتاب، و محافظت از چشم‌ها از جمله اقداماتی است که می‌تواند به کاهش این عوارض کمک کند.

• بیماری های پوستی شایع در فصل تابستان
  تاریخ انتشار : 1395-04-23تاریخ بروز رسانی : 1402-06-12


• پتشی؛ از علل و علائم تا درمان
  تاریخ انتشار : 1401-08-30تاریخ بروز رسانی : 1403-07-16


• علائم و راههای انتقال بیماری زرد زخم
  تاریخ انتشار : 1401-08-06تاریخ بروز رسانی : 1403-02-29


• توضیحاتی درباره بیماری پوستی روزاسه
  تاریخ انتشار : 1401-05-25تاریخ بروز رسانی : 1403-03-01


• ضایعات پوستی میلیا در اطراف چشم
  تاریخ انتشار : 1392-03-15تاریخ بروز رسانی : 1402-06-07