بیماری پوستی کاندیدیازیس؛ علل علائم، پیشگیری، تشخیص و درمان

بر روی پوست انسان انواع مختلفی از باکتری ها و قارچ ها رشد و زندگی میکنند که اکثر آنها خطری برای بدن ندارد زیرا بدن برای انجام عملکرد های طبیعی به آنها نیاز دارد. اما برخی از این باکتری ها و قارچ ها زمانی شروع به تکثیرغیرقابل کنترل می کنند که می توانند باعث عفونت شوند. یکی از انواع این قارچ ها کاندیدیاز یا کاندیدیازیس می باشد که در بدن موجب ایجاد بیماری می‌شود.این مخمر در حالت عادی بر روی بدن انسان در نقاطی مانند دهان، پوست و شکم زندگی می‌کند. این بیماری اگرچه خطرناک نخواهد بود و با دارو درمان می‌شود؛ اما تکرار آن در فصول گرم سال، می‌تواند بسیار آزاردهنده و ناراحت کننده باشد. در ادامه به بررسی علل ایجاد و راه های درمان این بیماری قارچی می پردازیم.

بیماری قارچی پوستی کاندیدیازیس چیست؟

بیماری کاندیدیاز یک عفونت قارچی است که توسط قارچ کاندیدا ایجاد می‌شود. این قارچ به طور طبیعی توسط باکتری‌های مفید و سیستم ایمنی بدن کنترل می‌شود. اما در شرایطی مانند کاهش باکتری‌های مفید به دلیل مصرف آنتی‌بیوتیک یا ضعف سیستم ایمنی بدن، احتمال ایجاد عفونت قارچی به نام کاندیدیاز افزایش می‌یابد. این عفونت می‌تواند به صورت موضعی در بخش‌های مختلفی از بدن مانند دهان، واژن، پوست و دیگر مناطق مرطوب بدن ایجاد شود.

علت ایجاد بیماری کاندیدیازیس

کاندیدیازیس پوست هنگامی ایجاد می‌شود که پوست به کاندیدا آلوده شود. به طور طبیعی مقدار کمی از قارچ کاندیدا روی پوست زندگی می‌کند. وقتی این نوع قارچ شروع به تولید غیرقابل کنترل می‌کند، ممکن است باعث ایجاد عفونت شود. این مورد ممکن است به دلیل موارد زیر رخ دهد:

• هوای گرم
• لباس تنگ
• بهداشت ضعیف
• تعویض لباس زیر با تاخیر
• چاقی
• استفاده از آنتی‌بیوتیک‌ هایی که باکتری‌های بی‌ ضرر را از بین می‌برند.
• استفاده از کورتیکواستروئیدها یا سایر داروهایی که بر سیستم ایمنی تأثیر می گذارد.
• تضعیف سیستم ایمنی در نتیجه دیابت، بارداری یا سایر شرایط پزشکی
• خشک شدن ناقص پوست مرطوب یا مرطوب

علائم و نشانه‌ها بیماری کاندیدیازیس

جالب است بدانید که انواع زیادی از کاندیدا در بدن زندگی می‌کنند، فقط ۱۵ نوع از آن‌ها منجر به عفونت می‌شوند. کاندیدا آلبیکنس یکی از رایج‌ترین علل عفونت است و نیمی موارد را در بر می‌گیرد. علائم احتمالی عفونت قارچی کاندیدا به شرح زیر می باشد:

علائم پوستی:

• خارش
• قرمزی
• التهاب
• ترشحات
• مشکلات پوستی مثل اگزما یا بثورات (راش)

علائم عمومی و سیستمیک:

• حالت تهوع
• نفخ، یبوست یا اسهال
• خستگی مزمن
• عفونت‌های تکرار شونده‌ی دستگاه ادراری
• کج‌خلقی و تغییر خلق‌وخو
• اضطراب یا استرس
• درد مفصلی

تشخیص بیماری کاندیدیازیس

عفونت کاندیدا با چند روش قابل ‌تشخیص است:

• بررسی میکروسکوپی: نمونه ای از ناحیه آلوده پس از رنگ آمیزی زیر میکروسکوپ بررسی می‌ شود.
• کشت دادن: نمونه ها برای رشد و شناسایی گونه های کاندیدا کشت داده می شوند. در طی یک کشت پوست، پزشک یک سواب پنبه ای را روی ناحیه آسیب دیده مالیده و نمونه پوست را جمع آوری می کند. سپس نمونه به آزمایشگاه فرستاده می شود تا وجود آن مورد آزمایش قرار گیرد.
• آزمایش‌های مولکولی: آزمایش‌های PCR می‌توانند DNA کاندیدا را در خون یا سایر مایعات بدن شناسایی و تشخیص سریع و خاص را فراهم کنند.
• تست بیومارکرها: تشخیص آنتی ژن ها یا متابولیت های قارچی خاص در خون می‌تواند به تشخیص کاندیدیاز سیستمیک کمک کند.

عوامل خطر بیماری کاندیدیازیس

• رطوبت و گرما: محیط‌های گرم و مرطوب باعث رشد قارچ‌های کاندیدا می‌شوند.
• چاقی: افراد چاق بیشتر دچار تعریق و چروک‌های پوستی می‌شوند که محیط مناسب ‌تری برای رشد قارچ فراهم می‌کند.
• دیابت: افراد مبتلا به دیابت به دلیل قند بالا در خون و کاهش مقاومت بدن، بیشتر در معرض عفونت‌های قارچی قرار دارند.
• سیستم ایمنی ضعیف: افرادی که سیستم ایمنی ضعیفی دارند (مانند بیماران HIV یا افرادی که داروهای سرکوب کننده سیستم ایمنی مصرف می‌کنند) بیشتر مستعد ابتلا به کاندیدیازیس هستند.
• نظافت ضعیف: عدم رعایت بهداشت مناسب، به خصوص در نواحی چین ‌خورده پوست، می ‌تواند به رشد قارچ‌ها کمک کند.
• استفاده طولانی‌ مدت از آنتی‌بیوتیک‌ها: مصرف آنتی‌بیوتیک‌ها می‌تواند تعادل طبیعی باکتری‌های بدن را به هم بزند و باعث رشد قارچ‌ها شود.
• پوشیدن لباس‌های تنگ و غیر قابل تنفس: لباس‌های تنگ و از جنس‌هایی که تهویه مناسبی ندارند، باعث افزایش تعریق و ایجاد محیط مرطوب مناسب برای رشد قارچ‌ها می‌شوند.
• سن بالا: افراد مسن ‌تر به دلیل کاهش کارایی سیستم ایمنی و تغییرات پوستی بیشتر مستعد ابتلا به کاندیدیازیس پوستی هستند.
• بارداری: تغییرات هورمونی در دوران بارداری می‌تواند باعث افزایش خطر ابتلا به عفونت‌های قارچی شود.
• تعریق بیش از حد: تعریق زیاد، به ویژه در نواحی چین‌ خورده پوست، می‌تواند محیط مناسبی برای رشد قارچ‌ها فراهم کند.

عوامل خطر نام برده می‌توانند به ‌طور جداگانه یا در ترکیب با یکد یگر، احتمال ابتلا به کاندیدیازیس پوستی را افزایش دهند.

درمان بیماری قارچی پوستی کاندیدیازیس

کاندیدیازیس پوست را معمولاً می توان با درمان های خانگی پیشگیری کرد که مهم ترین آنها رعایت بهداشت است. شستشوی منظم پوست و خشک کردن کامل پوست می تواند از مرطوب شدن بیش از حد پوست جلوگیری کند. اما به طور کلی برای درمان این بیماری از داروهای ضد قارچ استفاده می‌ شود. برای عفونت‌ های قارچی داخلی، مانند برفک دهان و کاندیدیازیس مهاجم، از ضد قارچ‌ های خوراکی استفاده خواهد شد؛ اما برای عفونت‌ های سطحی پوستی، کرم‌ ها و ژل‌ های ضد قارچ مخصوص تجویز می شود. در صورتی که بیماری پیشرفت زیادی داشته باشد از داروهای ضد قارچ وریدی برای مقابله با بیماری و پیشگیری از پیشرفت آن استفاده می ‌شود.

پیشگیری از بیماری پوستی کاندیدیازیس

• بعد از استحمام ، بدن و موهای خود را کامل خشک کنید.
• پس از دستشویی ابتدا ناحیه جلو و سپس پشت را بشویید. دهانه روده پر از قارچ و مخمر است.
• رعایت بهداشت دهان و دندان.
• عدم استفاده از لباس‌های مرطوب و خشک کردن بدن به صورت کامل بلافاصله بعد از حمام.
• ترک سیگار و کاهش مصرف الکل.
• لباس‌ های زیر را که در آخرین بار ابتلا به عفونت‌ های قارچی پوشیده‌ اید دور بیندازید یا آنها را ضد عفونی کنید. منظور از ضد عفونی جوشاندن لباس‌ ها است.
• از تامپون‌های معطر استفاده نکنید.
• کاهش مصرف غذاهای دارای مواد اسیدی یا قندی.
• پیشگیری از خیس ماندن پوشک نوزادان و سالمندان
• تجهیزات ورزشی، حوله یا دیگر وسایل شخصی را با افراد دیگر به اشتراک نگذارید.
• اگر در باشگاه یا استخر عمومی دوش می‌گیرید، به هیچ عنوان پابرهنه راه نروید و از دمپایی شخصی خودتان استفاده کنید.

عوارض احتمالی در صورت عدم درمان

• خارش و التهاب
• تورم و التهاب پوست
• عفونت ثانویه باکتریایی یا ویروسی در مناطق آلوده
• انتقال عفونت
• استرس
• کاهش اعتماد به نفس

نتیجه گیری

کاندیدیاز یک عفونت قارچی است که در نقاط مختلف بدن، مشکلات متفاوتی را ایجاد می‌کند. با رعایت بهداشت و پرهیز از مرطوب نگه داشتن بدن می تواندید از بروز این بیماری جلوگیری کنید، اما در صورت بروز هر یک از نشانه‌های این قارچ، توصیه می‌شود به پزشک مراجعه کنید تا از پیشرفت آن جلوگیری نمایید. همانطور که گفته شد؛ این بیماری خطرناک نیست اما پیشرفت آن می‌تواند مشکلات جدی را در بدن ایجاد کند. این قارچ عامل بسیار مهم و شایعی است که امکان دارد سلامت شما را به خطر بیندازد، پس نسبت به درمان آن بی تفاوت نباشید.