سوختگی های اسیدی و شیمیایی چه عوارض پوستی ایجاد میکنند؟

سوختگی های شیمیایی آسیب هایی هستند که در اثر تماس یک ماده خورنده با پوست ایجاد میشوند. سوختگی با اسید نوعی از سوختگی می ‌باشد که در اثر ریختن مواد اسیدی یا قلیایی روی پوست ایجاد می گردد. سوختگی های شیمیایی معمولاً در محل کار اتفاق می افتند به ویژه در مشاغل و کارخانه های تولیدی که از مقادیر زیادی مواد شیمیایی استفاده میکنند. خشونت اسیدی یا اسیدپاشی نیز استفاده عمدی از اسید برای حمله به یک انسان دیگر است. سوختگی های شیمیایی از خفیف تا شدید متغیر است. سوختگی های شیمیایی خفیف معمولاً به سرعت بهبود می یابند؛ اما سوختگی های شیمیایی شدید میتوانند باعث آسیب دائمی بافت، زخم یا مرگ شوند. سوختگی های شیمیایی نیاز به درمان فوری پزشکی دارند که در ادامه شرح داده میشود.

انواع سوختگی های شیمیایی

پزشک شما سوختگی را با توجه به وسعت و عمق سوختگی طبقه بندی می کند:

• آسیب به لایه بالایی پوست یا اپیدرم، سوختگی سطحی نامیده می شود که قبلاً به عنوان سوختگی درجه اول نامیده می شد.
• آسیب به لایه دوم پوست و یا درم، آسیب ضخامت جزئی یا آسیب درمال نامیده می شود که قبلاً به عنوان سوختگی درجه دوم نامیده می شد.
• آسیب به لایه سوم پوست و یا بافت زیر جلدی، به عنوان آسیب ضخامت کامل شناخته می شود که قبلاً در دسته سوختگی درجه سوم قرار می گرفت.

عوارض سوختگی های اسیدی و شیمیایی بر پوست

• تاول
• پوست ترک خورده و خشک
• بلند شدن لایه پوست
• تغییر رنگ پوست
• تورم

علائم سوختگی های شیمیایی در چشم

• تاری دید
• تورم پلک
• درد
• قرمزی
• سوزش
• خیسی چشم
• نابینایی (در موارد شدید)

علائم سوختگی های شیمیایی داخلی

• درد قفسه سینه
• سرفه کردن
• مشکل در صحبت کردن (دیسفونی)
• گرفتگی صدا
• فشار خون پایین (هیپوتانسیون)
• تهوع و استفراغ یا استفراغ خونی
• درد دهان یا گلو (به خصوص هنگام بلعیدن چیزی)
• سوراخ شدن معده، مری یا قرنیه
• تنگی نفس
• تورم مجرای هوایی فوقانی

تشخیص سوختگی شیمیایی

ارائه‌دهنده مراقبت‌های بهداشتی شما بر اساس عوامل متعددی تشخیص می‌دهد که ممکن است شامل موارد زیر باشند:

• سطح درد در ناحیه آسیب دیده
• میزان خسارت وارده به منطقه
• عمق سوختگی
• علائم عفونت احتمالی
• مقدار تورم موجود

درمان اسید روی پوست

• شستشوی فوری ناحیه با آب: در صورت تماس اسید با پوست، باید ناحیه آسیب‌دیده را فوراً با مقدار زیادی آب شستشو دهید. این کار به کاهش اثرات مضر اسید و جلوگیری از نفوذ بیشتر آن به لایه‌های عمقی پوست کمک می‌کند. شستشو باید حداقل ۲۰ تا ۳۰ دقیقه ادامه یابد.
• استفاده از محلول خنثی‌کننده: در صورت در دسترس بودن، می‌توان از محلول‌هایی مانند بی‌کربنات سدیم (جوش شیرین) برای خنثی کردن اثر اسید استفاده کرد. البته باید مراقب بود که این محلول‌ها خود باعث تحریک پوست نشوند.
• اجتناب از مالش پوست: هنگام شستشو یا خشک کردن ناحیه، از مالش پوست خودداری کنید تا آسیب‌های بیشتر به پوست وارد نشود.
• استفاده از پمادهای ترمیمی و مرطوب‌کننده: پس از شستشو، از پمادهای مناسب و مرطوب‌کننده‌های ترمیمی مانند وازلین یا پمادهای حاوی زینک استفاده کنید تا پوست مرطوب بماند و روند بهبود سریع‌تر انجام شود.

پماد برای سوختگی با اسید سولفوریک

1. پماد سیلورسولفادیازین (Silversulfadiazine): این پماد یکی از پرکاربردترین گزینه‌ها برای درمان سوختگی با اسید سولفوریک است. سیلورسولفادیازین خواص ضدعفونی‌کننده و ترمیم‌کننده دارد و از عفونت جلوگیری کرده و به ترمیم سریع‌تر پوست کمک می‌کند.
2. پماد آلوئه‌ورا: آلوئه‌ورا به دلیل خواص ضدالتهابی و ترمیم‌کننده‌اش برای درمان سوختگی‌ها، از جمله سوختگی‌های شیمیایی، مفید است. این پماد می‌تواند به کاهش درد، التهاب و بهبود سریع‌تر پوست آسیب‌دیده کمک کند.
3. استفاده از پماد زینک اکساید: پماد زینک اکساید نیز به دلیل خاصیت محافظتی و ترمیم‌کنندگی‌اش می‌تواند در موارد سوختگی با اسید مفید باشد. این پماد با ایجاد لایه‌ای محافظ روی پوست به بهبود سریع‌تر آن کمک می‌کند و از تحریک بیشتر جلوگیری می‌کند.
4. پماد هیدروکورتیزون: برای کاهش التهاب و خارش ناشی از سوختگی‌های سطحی با اسید، پماد هیدروکورتیزون می‌تواند گزینه مناسبی باشد. این پماد به کنترل التهاب پوست و کاهش تحریکات کمک می‌کند.
5. استفاده از بانداژ و مرطوب‌کننده‌ها: پس از استفاده از پمادها، ناحیه آسیب‌دیده را با بانداژ استریل پوشانده و از مرطوب‌کننده‌های مناسب برای جلوگیری از خشکی و ترک‌خوردگی پوست استفاده کنید.

نکته: اگر سوختگی با اسید سولفوریک شدید باشد، باید فوراً به پزشک مراجعه کنید تا از عوارض جدی‌تر جلوگیری شود.